Over de inhoud van deze pagina
Deze pagina is bedoeld als een globaal overzicht en is geenszins een compleet verhaal.
Als er fouten in zitten, zal ik die herstellen.
Wat is de Regge
De Regge is een belangrijke rivier in Overijssel die een grote rol speelt in de natuurlijke en culturele geschiedenis van de regio.
De rivier slingert door het landschap van Twente en Salland.
Het stroomgebied van de Regge is een afwisselend landschap met bossen, weilanden en veengebieden.
Het is geliefd bij wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers.
Historie van de Regge
De bron van de Regge ligt al sinds de prehistorie in het Münsterland, nabij Ahaus in Duitsland, op ongeveer 50 meter hoogte. Daar heet ze nog Ahauser Aa.
De Regge komt ons land binnen tussen Altstätte en Buurse en heet dan Buurserbeek.
Ze stroomt nog een stuk naar het westen en buigt dan, als Regge, in de buurt van Diepenheim af naar het noorden om uiteindelijk uit te monden in de Vecht bij Ommen. Ze heeft dan ruim 100 km afgelegd en 20 meter aan hoogte verloren.
Kaart van de huidige loop van Ahauser Aa – Aa – Buurserbeek – Schipbeek
Kaart van de huidige loop van de Regge
Het was een belangrijke scheepvaart- en handelsroute.
Zo was het heel lang.
Rond 1400, tijdens de economische strijd tussen enerzijds Deventer en anderzijds Zutphen en Zwolle, heeft Deventer een vaarroute aangelegd naar Westfalen in Duitsland.
Bestaande beken en waterstromen werden aangepast en de Schipbeek ontstond.
Deze verbond Deventer met de Bovenloop van de Regge.
Om de Schipbeek van water te voorzien, werd het water uit de Regge gebruikt.
De Regge was daardoor nog maar een klein stroompje vanaf het Westerflier bij Diepenheim richting het noorden.
Scheepvaart was daardoor nauwelijks nog mogelijk.
Alleen met kleine platte schuiten (zompen) kon er over de Regge gevaren worden.
In droge periodes was er bijna geen scheepvaart mogelijk.
De schippers wierpen dan dammen op om het waterniveau te laten stijgen.
Ze konden dan weer een eindje varen. Vervolgens staken ze de dam door om verderop weer een nieuwe dam aan te leggen.
In de winter was er vaak teveel water, met als gevolg grote overstromingen. Het omliggende gebied werd bedekt met een laagje vruchtbaar slib. Maar het gaf ook veel overlast.
Door de invloed van kunstmest was het slib niet meer nodig en werden de overstromingen ongewenst.
De rivier werd rechtgetrokken om het water zo snel mogelijk af te voeren.
De vele bochten in de rivier ( meanders) , werden afgesloten.
Het kon nog erger : de Regge werd gebruikt als open riool.
De aanliggende dorpen loosden via sloten hun afvalwater in de Regge.
De Regge werd een levenloze stinkende rivier.
De Regge en de textiel industrie
Rond 1830 kwam de textiel industrie naar Twente.
Langs de Regge speelde de textiel industrie een grote rol in o.a. Almelo, Goor, Rijssen, Enter en Nijverdal.
Bij de vestiging van zijn fabriek in het drassige Reggedal wist Thomas Ainsworth dat het riviertje de Regge het vervoer van goederen mogelijk maakte in een tijd dat de wegen in het oosten van het land onbegaanbaar waren.
Bovendien was voor bleken en voor het gebruik van stoommachines water onmisbaar.
Niet voor niets eiste hij voor de vestiging in Goor een stuw in de Regge om zo ook in tijden van droogte voldoende water te hebben.
De Regge werd gebruikt om grondstoffen zoals ruwe katoen, wol en vlas aan te voeren.
Via platte schepen, de Enterse zompen, werden textielproducten naar grotere steden en havens vervoerd.
De gunstige ligging aan de Regge hielp Twentse steden uit te groeien tot industriële centra.
Textielfabrieken loosden veel afvalwater met chemicaliën, verfstoffen en oliën direct in de Regge en omliggende beken.
Het was geen uitzondering dat de kleur van de Regge regelmatig veranderde, zelfs binnen een dag.
Van hemelsblauw en zachtgroen naar diep violet.
De waterkwaliteit verslechterde sterk, wat leidde tot sterfte van vissen en andere waterdieren.
Vanaf de jaren 60 en 70 ging de Twentse textielindustrie hard achteruit door goedkopere buitenlandse concurrentie.
Veel fabrieken sloten, waardoor de industriële vervuiling van de Regge sterk afnam.
In 1965 werkten er nog 43.000 mensen in de textielindustrie. In 1990 was dat nog maar 8700.
Tegenwoordig
Vanaf 1965 werden binnen 15 jaar maar liefst 26 zuiveringsinstallaties gebouwd.
De Regge knapte hier snel van op en vissen en andere waterbewoners keerden terug.
Je vindt er tegenwoordig o.a. bevers, otters en een grote verscheidenheid aan vogels, waaronder de ijsvogel die weer in de oevers hun nesten bouwen.
De Regge heeft tegenwoordig een nieuwe taak.
Water afvoeren als er teveel is en water vasthouden als er te weinig is.
Zo zijn er overloopgebieden waar extra water bij veel regen opgevangen kan worden.
De meanders zijn weer opengemaakt en uitgediept.
Het gebied ronde de Regge is veranderd in een prachtig natuurgebied met veel wandel- en fietspaden.
Huidige geografie van de Regge
De Regge ontspringt tegenwoordig vanuit de Schipbeek in de buurt van Diepenheim, bij het landgoed Westerflier en mondt uit in de rivier de Vecht bij Ommen, in de provincie Overijssel.
Vanaf dat punt stroomt het water via de Vecht verder richting het Zwarte Water en uiteindelijk naar het IJsselmeer.
Het gebied waar Regge en Vecht samenkomen is prachtig en heeft veel waarde voor natuur en recreatie.
Door de verbinding met de Vecht is de Regge belangrijk voor het waterbeheer van de regio.
De Regge is ongeveer 50 kilometer lang en heeft een relatief klein verval, zoals veel Nederlandse rivieren.
Over de gehele lengte van ongeveer 50 kilometer heeft de Regge een verval van ongeveer 10 tot 15 meter, afhankelijk van de precieze meetpunten. Het punt waar de Regge begint bij de schipbeek ligt ca 15 m boven N.A.P.
Het punt waar de Regge in de Vecht stroomt ligt ca 5 meter boven N.A.P. Een klein verval leidt tot een langzame stroomsnelheid.
Dit heeft invloed op de vorm van de rivierbedding, de afzetting van zand en grind en de soorten planten en dieren die er leven.
Een langzaam stromende rivier is minder geschikt voor bepaalde activiteiten zoals watermolens of het vervoeren van goederen over water. Het kleine verval heeft bijgedragen aan de vorming van het karakteristieke Twentse landschap met zijn beekdalen, heidevelden en bossen.
Het beperkte verval is mede de reden dat de Regge een meanderende rivier is, met kronkels die zich door het landschap slingeren.
De Regge heeft een debiet van rond de 5 m³/s.
Dit betekent dat er gemiddeld 5 kubieke meter water per seconde door de rivier stroomt.
Bij zware regenval kan dit oplopen to 50 m³/s.
Functies van de Regge
Historisch
- Afwatering en overstromingsbeheer:
De Regge was de natuurlijke afwatering voor de hoger gelegen delen van Twente.
Overtollig water werd afgevoerd naar de Vecht, waardoor overstromingen werden beheerst. - Transport en handel:
In de 17e en 18e eeuw werd de Regge gebruikt voor scheepvaart.
Zompen, een type platbodemschip, vervoerden goederen zoals hout, turf en textiel tussen Twente en de handelssteden aan de IJssel. - Energiebron voor watermolens:
Langs de Regge stonden watermolens die werden gebruikt voor het malen van graan en het aandrijven van textielnijverheid. - Visserij en voedselvoorziening:
De rivier was een bron van vis.
Tegenwoordig
- Waterbeheer en natuurherstel:
De Regge is in de 20e eeuw gekanaliseerd, maar sinds de jaren 2000 wordt de natuurlijke loop hersteld.
Dit voorkomt wateroverlast in periodes van extreme neerslag. - Natuur en biodiversiteit:
Langs de rivier zijn natuurgebieden ontwikkeld, zoals de Reggevallei, die leefgebied biedt aan vogels, vissen en andere dieren.
Er zijn vispassages aangelegd om migratie mogelijk te maken. - Recreatie en toerisme:
De Regge is populair voor kanoën, fietsen en wandelen langs de oevers.
Er zijn recreatieve voorzieningen zoals aanlegplaatsen en natuurcampings. - Agrarische functie:
De omliggende weilanden en landbouwgronden profiteren van de wateraanvoer en -afvoer via de Regge. - Klimaat:
Met het veranderende klimaat speelt de Regge een rol in waterberging en het tegengaan van droogte in de regio.
Kortom, de Regge was vroeger essentieel voor handel, waterbeheer en energie, en speelt tegenwoordig een grote rol in natuur, recreatie en klimaatbeheer.
Beheer van de Regge
Het beheer van de rivier de Regge wordt uitgevoerd door verschillende organisaties met taken als waterbeheer, natuurbehoud en recreatie.
Waterschap Vechtstromen
- Hoofduitvoerder van het waterbeheer in het Reggegebied.
- Zorgt dat het water schoon blijft en voldoet aan milieunormen.
- Regelt het waterpeil om overstromingen en droogte te voorkomen.
- Werkt aan hermeandering en het versterken van de natuurlijke waterloop.
Provincie Overijssel
- Zorgt voor subsidies en beleid voor behoud van flora en fauna in het Reggegebied.
- Bepaalt hoe het landschap rond de Regge wordt ingericht en gebruikt.
Gemeenten langs de Regge zoals Rijssen-Holten, Hellendoorn, Wierden en Ommen.
- Verantwoordelijk voor lokaal beleid en vergunningen voor bouw en recreatie langs de rivier.
- Voeren onderhoud uit aan openbare voorzieningen, zoals bruggen, fietspaden en recreatiegebieden.
Natuurorganisaties en vrijwilligers
- Landschap Overijssel: beheert natuurgebieden langs de Regge en organiseert projecten voor natuurherstel.
- Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer: beheren bossen en natuurgebieden rond de rivier.
- Lokale vrijwilligers en boeren: dragen bij aan ecologisch beheer en onderhoud van natuurvriendelijke oevers.
Recreatie- en toerismeorganisaties
- Toerisme Twente en lokale VVV’s promoten de Regge als recreatiegebied.
- Diverse initiatieven voor kanoën, fietsen en wandelen langs de Regge, waarbij natuur en recreatie samenkomen.
De Regge wordt dus gezamenlijk beheerd door Waterschap Vechtstromen, provincie Overijssel, gemeenten, natuurorganisaties en recreatiebedrijven.
Zij zorgen voor de ecologische gezondheid en de toegankelijkheid voor inwoners en bezoekers.
Recreatie
De Regge is een populaire plek voor natuur- en waterrecreatie. Dankzij natuurherstel en betere waterkwaliteit zijn er veel mogelijkheden om de rivier te ontdekken. Hier zijn de belangrijkste recreatieve activiteiten:
Water recreatie
De Regge is ideaal voor varen, kanoën en suppen, omdat de stroming rustig is en het landschap afwisselend.
Fietsen en wandelen
Langs de Regge zijn prachtige wandel- en fietspaden aangelegd, vaak met mooie uitzichten over de rivier.
Wandelroutes als het Reggepad, het Havezatenpad, Routes van Natuurmonumenten, van Waterschap Vechtstreken en van Landschap Overijssel.
Fietsroutes zoals de Regge Vechtdal route en de Twentse Zompentocht.
En natuurlijk de routes die U op deze site vindt.
Natuurbeleving & Vogels spotten
Dankzij natuurherstel is de Regge een paradijs voor natuurliefhebbers.
Er zijn uitkijkpunten & vogelkijkhutten: Perfect om ijsvogels, reigers, reeën en bevers te spotten.
Er zijn veel natuurgebieden als de Borkeld, De Sallandse Heuvelrug en het Eerder Achterbroek
Zwemmen en picknicken
Op warme dagen kun je op sommige plekken veilig pootje baden of zwemmen.
Er zijn meerdere strandjes en grasvelden om te ontspannen en picknicken.
Kamperen & Overnachten
Langs de Regge vind je veel campings, B&B’s en natuurhuisjes.
Voor ieder wat wils. Er zijn boerencampings, vakantieparken en ook glampings en trekkershutten.
Culturele en culinaire uitstapjes
Bezoek Rijssen, Enter of Ommen. Maak een Zompvaart.
Er zijn boerenmarkten waar streekproducten verkocht worden.
Ook een bezoek aan een van de vele kastelen zoals Warmelo bij Diepenheim, Eerde bij Ommen en Schuilenburg bij Hellendoorn is de moeite waard.
Andere onderwerpen
Deze zullen op de informatie pagina van deze website aan de orde komen.
- Bruggen over de Regge
- Stuwen in de Regge
- Pontjes/veren over de Regge
- Waterkwaliteit
- Monumenten aan de Regge. Kastelen/Havezaten/Huizen, Molens, Boerderijen
- Flora en Fauna
- Geologie
- Natuuronwikkelingsprojecten
- Aanpalende wateren als De Vecht, De Doorbraak, De Eksosche Aa, de Loolee, etc.
- Natuurgebieden langs de Regge als De Sallandse heuvelrug, de Borkeld, het Twents Reggedal, etc.
- Loslopend vee langs de Regge als koeien, paarden, schapen